23 Δεκ Tο νόημα της Ενανθρώπησης για τον σύγχρονο άνθρωπο, Στρογγυλή Τράπεζα
“Τι είναι τελικά ο άνθρωπος; Το όν που μπορεί να δημιουργήσει στρατόπεδα συγκέντρωσης δείχνοντας μέσα από τον παραλογισμό την κοινοτυπία του κακού; Ή το όν που μαρτυρά στην θέση κάποιου άλλου ανθρώπου εντελώς άγνωστο σε αυτό όπως έπραξε η Αγ.Μαρία Σκορπτόβα ή όπως ο Γιάννους Κόρτσακ που συνόδευσε τους μαθητές του στο μαρτύριο και το μοιράστηκε μαζί τους;
Τι είναι τελικά ο άνθρωπος; Το ον που δημιούργησε δικτατορίες και έκλεισε την ανθρωπότητα πίσω από ναζιστικά συρματοπλέγματα ή τον ον που αγωνίστηκε χύνοντας ποτάμια αίμα για την ελευθερία; Το ον που δημιούργησε το απαρχάιντ; Ή αυτό που με αγώνες και θυσίες το κατήργησε; Ποια πραγματικότητα αναδεικνύει το μεγαλείο της φύσης του ανθρώπου μέσα στον άνθρωπο;
Σε αυτό το ερώτημα νομίζω πως απαντά η Ενανθρώπηση του Χριστού. Όταν ο δρόμος της ανθρώπινης φύσης από την έξοδο του ανθρώπου από τον Παράδεισο μέχρι τα χρόνια της παρακμής της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας κοκκίνησε από το αίμα της απαξίωσης του. Όταν η δύναμη της αντίστασής του χάθηκε στην παραζάλη μιας ενθαδικής ευτυχίας, όταν το σκοτάδι άρχισε να καλύπτει το φως της δημιουργίας εισβάλλει στην Ιστορία ο Χριστός. Δεν γίνεται το τέλος της όπως με αυθάδεια διακηρύχθηκε στον 20ο αιώνα αλλά ο φάρος μιας άλλης βιοτής, μιας άλλης πραγματικότητας.
Η αγάπη και η ελευθερία από άσαρκες έννοιες αποκτούν υπόσταση. Ο Χριστός εισέρχεται στην ιστορία «αγαπώντας μια πόρνη» όπως εμφαντικά τονίζει ο Αγ.Ιωάννης Χρυσόστομος[1]. Μας χαρίζει το νόημα της ύπαρξης ως μονάκριβο δώρο .
Ο άνθρωπος των ημερών μας δεν γιορτάζει την Γέννηση του Χριστού. Συχνά ούτε και οι χριστιανοί. Ουσιαστικά η γιορτή των Χριστουγέννων είναι μια αόριστη και αδιάφορη αναφορά σε ανώνυμο πνεύμα και σε άγευστα Xmas. Το αδιέξοδο επανήλθε. Ο θάνατος κυριαρχεί, το τέλος γίνεται προοπτική και η αγάπη ανέραστη σεξουαλική συνάντηση. Ο άνθρωπος θνήσκει. Η βία δεν υποστέλλεται, η μοναξιά καλά κρατεί. Η σιωπή κυριαρχεί. Κι όμως…η Ζωή πολιτεύεται και ο καθημερινός άνθρωπος διψά …”
[1] Αγ.Ιωάννη Χρυσοστόμου ΕΠΕ 33 «’Οτε της Εκκλησίας έξω ευρεθείς Ευτρόπιος…»
π.Αντώνιος Καλλιγέρης, Εκπαιδευτικός, Συντονιστής της “Πρωτοβουλίας”
– – –
“Τα Χριστούγεννα είναι μια ιστορία εκπλήξεων, απροσδόκητων υπερβάσεων και αναπάντεχων ανατροπών. Τα Χριστούγεννα είναι ένα τεράστιο plot twist σε σχέση με όσα πίστευε ο κόσμος για τον Θεό και για τη σχέση του με τους ανθρώπους. Ένα plot twist που συνήθως δεν αντιλαμβανόμαστε καν, καθώς αυτό που απορροφά τη σκέψη μας είναι οι χριστουγεννιάτικες αγορές και τα ρεβεγιόν. Τα Χριστούγεννα είναι μέρα γιορτής. Κάτι γιορτάζουμε. Τί;
Αντί λέξεων, θα αφήσω στην ζεστασιά της καρδιάς μας μια εικόνα. Μακάρι να σταθούμε λίγα λεπτά σιωπηλοί κοιτάζοντάς την.
Και μιας και αυτές τις ημέρες οι περισσότεροι γονείς μιλούν στα μικρά παιδιά τους για τον Άγιο Βασίλη, ας θυμηθούμε κάποια από τα λόγια του ιστορικού προσώπου, του Μεγάλου Βασιλείου, το οποίο η καταναλωτική εορταστική μανία μετέτρεψε στον κοκκινομάγουλο παππού που φέρνει δώρα μόνο για τα καλά παιδιά της οικογένειας:
«Ποιόν αδικώ, λέει, φροντίζοντας τα δικά μου; Πες μου ποια είναι τα δικά σου; […] Νομίζεις πως δεν αδικείς κανέναν όταν αποστερείς τα αγαθά από τόσους πολλούς;
Το ψωμί που εσύ κατέχεις είναι του πεινασμένου, το ρούχο που εσύ έχεις στις ντουλάπες είναι του γυμνού, τα παπούτσια που σαπίζουν σε σένα είναι του ξυπόλητου, τα χρήματα που έχεις κρυμμένα ανήκουν σ’ αυτόν που τα χρειάζεται. Όλους εκείνους αδικείς που θα μπορούσες να τους προσφέρεις»
Νομίζω ότι για να είμαστε συνεπείς στη μνήμη αυτού του μεγάλου Αγίου της Εκκλησίας μας, αναφερόμενοι στο όνομά του μάλλον θα πρέπει να μένουμε στον πόνο του για όλους εκείνους που είχαν ανάγκη, στην προσπάθειά του να ανακουφίσει την αβάσταχτη φτώχεια ή την αρρώστια τους και στην αμείλικτη κριτική του προς όσους δεν κάνουν το παραμικρό για να βοηθήσουν τους ανήμπορους συνανθρώπους τους.
Ο δανεισμός του ονόματός του Μεγάλου Βασιλείου, του πραγματικού Αγίου Βασίλη, στον ευγενικό κύριο με την κόκκινη φορεσιά, θα έπρεπε να ενοχλεί τα χριστιανικά μας αισθητήρια. Η υιοθέτηση, δε, αυτής της αναπαράστασης και η διαιώνισή της στις οικογένειες μας, μάλλον θα έπρεπε να μας δημιουργεί ερωτηματικά για την αληθή ή μη συστράτευση μας με την χριστιανική Εκκλησία, ή τουλάχιστον για το κατά πόσο έχουμε καταλάβει τελικά τί είναι και τί δεν είναι κομμάτι της χριστιανικής μας ταυτότητας.”
Φανή Κουτσοβίτη, Θεολόγος, Συνεργάτιδα της “Πρωτοβουλίας”
– – –
“Παραμονές Χριστουγέννων 2022. Μια παρέα εφήβων συζητά για το πως θα περάσουν τις ημέρες των διακοπών. Δεκαπέντε ημέρες χωρίς σχολεία, φροντιστήρια, αθλητικές υποχρεώσεις και δραστηριότητες πρέπει να τις αξιοποιήσουν. Να βγουν, να ψωνίσουν, να ανταλλάξουν δώρα, να ξενυχτήσουν, να χαρούν…Στο κάτω κάτω, αυτό είναι τα Χριστούγεννα! Όσο για τη Χριστού-Γέννα, λίγη σημασία έχει. Πριν από 2000 χρόνια σε ένα μικρό χωριό της Ιουδαίας γεννήθηκε ένα μωρό. Ε, και; Πώς να ήταν αλήθεια όταν έφτασε στην ηλικία τους; Κανείς δεν τους είπε ποτέ.
Κι αυτό το μωρό που γεννήθηκε σε έναν στάβλο ανάμεσα σε ακαθαρσίες – χωρίς την παραμικρή πολυτέλεια- με μια μητέρα στην ηλικία τους κι έναν σιωπηλό μεσήλικα να την προστατεύει, που έρχονται να το προσκυνήσουν απλοί βοσκοί και Μάγοι σοφοί, αυτό το μωρό λένε ότι είναι ο Θεός. Ο Θεός που έγινε άνθρωπος. Κι ήταν τελείως Θεός και τελείως Άνθρωπος. Ένας Θεός που γίνεται άνθρωπος για να γίνει ο άνθρωπος Θεός. Πολλά ακούν, λίγα καταλαβαίνουν. Πώς γίνεται ένας Θεός να είναι άσημος, αδύναμος, αντι-ήρωας; Η εποχή που ζουν εξυμνεί την ταχύτητα, την ευκολία, την εξασφάλιση, την ευημερία, την παντοδυναμία. Έτσι τους έμαθαν να ζουν. Για όλα αυτά έμαθαν να παλεύουν.
Κι όμως, αυτό το Βρέφος της Βηθλεέμ κάτι άλλο θέλει να πει, όχι μόνο στην παρέα των εφήβων μας, αλλά και σε εμάς τους «παντοδύναμους» ενήλικες. Ταυτίζεται με τους αποτυχημένους, τους αδύναμους, τους άσημους, αναδεικνύοντας μια παντοδυναμία μέσα στη σιωπή. Την παντοδυναμία της Αγάπης. Μας σέβεται απόλυτα, απεριόριστα, απροϋπόθετα. Μήπως θα έπρεπε να κάνουμε το ίδιο; Να μάθουμε να σιωπούμε, ώστε μέσα σε αυτή τη σιωπή να ακούμε όχι μόνο τους εφήβους μας αλλά και τον ίδιο το Θεό;”
Ειρήνη Μπαλαλή, Εκπαιδευτικός, Συνεργάτιδα της “Πρωτοβουλίας”
– – –